Thang máy đã trở thành thiết bị không thể thiếu trong các tòa nhà lớn, khu trung tâm thương mại hay trong một số gia đình hiện nay để dễ dàng di chuyển lên – xuống giữa các tầng. Để tạo được một hệ thống thang máy hoạt động tốt thì sẽ cần sự kết hợp của nhiều thiết bị, linh kiện khác nhau. Trong bài viết sau đây, Trường An Elevator sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết cấu tạo thang máy, nguyên lý hoạt động của thang máy.
Cấu tạo thang máy
Thang máy là một thiết bị khá phức tạp, đòi hỏi kết cấu thang máy gia đình cần có sự chính xác cao để có thể vận hành tốt, an toàn. Cấu tạo thang máy nhìn chung đều có 4 thành phần chính như:
- Hố thang máy: Đây là không gian được thiết kế phương thẳng đứng từ trên xuống với kích thước khoảng 2m2.
- Hố PIT: Là không gian ở dưới cùng của thang máy, chúng được thiết kế thấp hơn so với mặt sàn tầng dưới cùng khoảng từ 800m – 1400m
- Phòng máy: Đây là khu vực sẽ chứa động cơ thang máy sẽ nằm tại vị trí trên cùng của giếng thang (đối với trường hợp hệ thống thang máy có phòng máy)
- Các thiết bị, linh kiện: Những thiết bị, động cơ được lắp đặt kín trong giếng thang, phòng máy giúp cho hệ thống thang máy hoạt động được.
Trong đó những thiết bị tạo nên hệ thống thang máy gồm:
Động cơ thang máy
Động cơ hay máy kéo thang máy là thiết bị được lắp đặt ở bên dưới hoặc bên trên thang máy (thông thường sẽ được đặt ở vị trí trên đỉnh). Thiết bị này có vai trò dẫn động, giảm tốc, làm quay puly để giúp cabin thang máy có thể di chuyển lên – xuống êm ái, dừng tầng chính xác.
Hiện nay các sản phẩm máy kéo của những thương hiệu như Fuji, Montanari, Mitsubishi đang là lựa chọn được các chủ đầu tư sử dụng cho hệ thống thang máy của mình.
Tủ điều khiển
Tủ điều khiển được thiết kế gồm có các thành phần điện tử, thiết bị điện tử giúp điều khiển hoạt động thang máy một cách trơn tru, tiện lợi mà không phải gặp bất kỳ sự cố nào. Nhờ có thiết bị này mà người dùng có thể thực hiện nhiều thao tác khác nhau trong quá trình thang đang di chuyển.
Cabin
Trong cấu tạo thang máy thì một bộ phận cũng vô cùng quan trọng, không thể thiếu đó chính là cabin thang máy. Đây là nơi sẽ giúp con người, hàng hóa có thể di chuyển được đến tầng mình mong muốn. Bên trong không gian cabin thang máy sẽ được bố trí thêm bảng điều khiển, màn hình điện tử, gương,…
Sẽ tùy thuộc theo mục đích, nhu cầu sử dụng mà cabin cũng có thể được thiết kế, trang trí nhiều kiểu dáng khác nhau để tăng tính thẩm mỹ.
Cửa cabin, cửa tầng thang máy
Đây là những thiết bị được thiết kế để thực hiện thao tác đóng – mở nhanh chóng khi có tín hiệu từ hệ thống điều khiển. Hiện nay có 2 loại cửa được sử dụng phổ biến là cửa 2 cánh mở từ tâm và loại cửa lùa mở về một bên.
Ngoài ra còn có tích hợp thêm hệ thống photocell chống kẹt cửa để đảm bảo an toàn trong các trường hợp có vật cản khi cửa thang đang đóng.
Đối trọng
Đây là thiết bị được thiết kế đối lập với cabin với nhiệm vụ là sử dụng sức nặng để kéo cabin lên – xuống dễ dàng. Đối trọng thường được làm từ bê tông đúc với vỏ bọc nhựa bên ngoài, trọng lượng của đối trọng sẽ được tính bằng mức tải trọng tĩnh và tải trọng động của cabin nhân cho 150%.
Ray dẫn hướng
Thang máy muốn di chuyển được đúng hướng, đối trọng không bị lệch ra khỏi thiết kế thì ray dẫn hướng đã được lắp đặt dọc theo giếng thang. Chúng cần phải đảm bảo được độ cứng tốt nhằm giữ được trọng lượng cabin, tải trọng trong cabin tựa lên ray dẫn hướng.
Thắng cơ
Thắng cơ hay còn gọi là phanh cơ khí, bộ khống chế vượt tốc cũng là một bộ phận không thể thiếu trong cấu tạo thang máy hiện nay. Vì trong quá trình vận hành, có thể thang máy sẽ di chuyển nhanh hoặc chậm hơn so với quy định.
Để xử lý tốt được các tính huống này, giữ cho tốc độ thang máy luôn ở mức ổn định thì bộ phận giảm tốc đã trở thành thiết bị bắt buộc cần phải có trong các hệ thống thang máy.
Nếu như thang máy di chuyển quá tốc độ cho phép thì ngay lập tức thắng cơ sẽ kẹp chặt cabin vào ray dẫn hướng để giảm tốc cho cabin, nhờ đó đảm bảo an toàn cho người dùng,
Giảm chấn
Khi thang máy di chuyển giữa các tầng, dừng tầng thì đôi lúc bạn sẽ cảm nhận được thang máy đang rung lắc. Hiện tượng này sẽ được khắc phục bằng các giảm chấn, chúng sẽ được lắp đặt bên dưới thang máy và dừng đỡ cabin trong quá trình vận hành để giảm bớt các tình trạng rung chuyển của thang máy.
Cơ chế hoạt động của thang máy
Cơ chế hoạt động của thang máy như sau:
Khi người dùng ấn nút gọi tầng bên ngoài cửa thang thì tín hiệu điều khiển sẽ được gửi đến tủ điều khiển trung tâm, phân tích tầng gần nhất theo chiều di chuyển của cabin. Sau đó động cơ sẽ kéo cabin dừng đúng tầng, mở cửa để người dùng đi vào bên trong cabin.
Nếu phát hiện mức tải trọng của người, hàng hòa cao hơn mức quy định thì cabin sẽ phát ra chuông báo động. Khi đó một số hành khách phải ra khỏi cabin chờ thang máy tiếp theo.
Shoe an toàn không thấy có vật cản ở cửa sẽ tiến hành đóng cửa thang máy lại. Khi cửa đóng gần hết, người dùng sẽ nhấn nút chọn tầng muốn di chuyển.
Ngay lập tức cabin thang máy sẽ di chuyển đến tầng được chọn và mở cửa để hành khách ra ngoài. Nếu trong quá trình di chuyển đến tầng được chọn mà có bất kỳ lệnh gọi tầng đi cùng hướng với chiều thang máy di chuyển thì thang máy sẽ mở cửa để hành khách đang chờ bước vào.
Ví dụ: Bạn đứng ở tầng 1 và muốn lên tầng 5, sau khi thang máy vận hành và nhận diện có hành khách đang chờ tại tầng 3 muốn lên tầng trên thì đến tầng 3 thang máy sẽ mở để hành khách đi vào và cùng lên tầng.
Trong trường hợp mất điện, thang máy sẽ sử dụng nguồn điện từ bộ lưu điện UPS để tự động di chuyển cabin và dừng tại tầng gần nhất, mở cửa thang máy cho hành khách ra ngoài.
Ngoài ra ở tình huống có hỏa hoạn thì các công tắc ở phòng điều khiển, sảnh đợi thang máy sẽ được kích hoạt, cabin thang máy sẽ đưa hành khách đến nơi gần nhất để tiến hành sơ tán.
Cách hoạt động của thang máy khi mất điện và khi hỏa hoạn
Thang máy hoạt động luôn cần nguồn điện, chính vì thế khi không còn nguồn điện, việc chúng hoạt động trở thành nỗi lo cho nhiều người. Tuy nhiên các nhà sản xuất thang máy đều đã tính được sự cố này, do đó chúng đều được trang bị hệ thống cứu hộ tự động để chúng có thể hoạt động ngay cả khi gặp sự cố này.
Để tránh người dùng mắc kẹt trong cabin, một cơ chế an toàn giúp các phanh trong thang máy kích hoạt nhằm đưa cabin về tầng gần nhất và mở cửa để mọi người thoát ra. Nguồn điện sử dụng cho cơ chế này sẽ lấy từ nguồn điện dự phòng được thiết lập sẵn.
Trong trường hợp gặp hỏa hoạn, một khuyến cáo được đặc biệt đề ra liên quan đến thang máy chính là tuyệt đối không sử dụng thiết bị này. Lý do là bởi nếu sử dụng thang máy thoát hiểm trong trường hợp này, bạn rất dễ bị ngạt khói.
Những lưu ý khi sử dụng thang máy
Để việc sử dụng thiết bị thang máy diễn ra an toàn và hiệu quả, bạn nên nắm vững một số lưu ý dưới đây:
- Tuyệt đối không sử dụng thang máy trong trường hợp diễn ra hỏa hoạn hoặc động đất. Lý do là bởi trong những trường hợp này, thiết bị rất dễ mắc phải các sự cố như: kẹt đứng, ngạt khói hoặc đứt dây cáp làm nguy hiểm đến tính mạng người dùng.
- Không chen vào thang máy khi cửa chuẩn bị đóng bởi nếu bộ cảm biến bị hỏng sẽ rất dễ gây kẹt, từ đó làm bị thương người dùng.
- Không đùa giỡn, chạy nhảy trong thang máy bởi có thể làm cabin mất đi sự thăng bằng, đồng thời tạo sức ép lên sàn khiến thiết bị quá tải, dừng hoạt động.
- Không sử dụng các loại thang máy chở hàng để chở người bởi chúng thường gây ra các sự cố tai nạn, không thể đảm bảo độ an toàn cho người dùng.
- Trẻ em dưới 10 tuổi không được tự ý sử dụng thang máy. Nếu trẻ dưới độ tuổi này muốn sử dụng thiết bị bắt buộc phải có sự giám sát của người lớn để đảm bảo tính an toàn.
Hi vọng qua bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo thang máy, cơ chế hoạt động của thang máy như thế nào. Việc sử dụng, lắp đặt các thiết bị, linh kiện thang máy chất lượng, chính hãng sẽ là một phần quan trọng giúp hệ thống thang máy có thể vận hành an toàn, hiệu quả. Chính vì vậy bạn cũng nên cân nhắc, lựa chọn đơn vị uy tín để mua các sản phẩm thiết bị, linh kiện thang máy.
Nếu cần tư vấn thêm thông tin về sản phẩm hay có nhu cầu đặt mua các thiết bị, linh kiện thang máy chính hãng, giá tốt để lắp đặt, thay mới cho hệ thống thang máy của mình xin vui lòng liên hệ đến cho Trường An Elevator, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ!
